ĐỌC THƠ “LÒ MỔ” CỦA NGUYỄN QUANG THIỀU
PHẦN III: TIẾP BƯỚC NGUYÊN NGỌC
Hôm nay tôi sẽ “viết nốt” về “Lò mổ” của Nguyễn Quang Thiều.
Trong Chương 9, khi Nàng, thấy cuộc sống hiện tại như “sự giam cầm. Sao chúng ta không ra đi?”, “Chúng ta không thể yêu nhau giữa những con ruồi”, “Bầy ruồi đang bu kín chúng ta”, “Bầy ruồi sẽ ăn thịt em”, “Bầy ruồi khao khát đẻ trứng vào giấc mơ của em, chúng muốn em mang thai cho chúng”, v.v… thì Chàng nói về “Một bến bờ xa xôi. Một ngôi nhà xa xôi”, “Em có nhìn thấy những cánh đồng giàn giụa xanh liền với chân trời”, “Tiếng gió vọng vang. Ngập tràn những ô cửa nắng”, v.v…
Vậy “Một bến bờ xa xôi. Một ngôi nhà xa xôi” ở đâu?
Tôi cũng không biết đó là ở đâu. Nhưng tôi biết với văn chương, Thiều đã làm gì, đã có những quan điểm “đổi mới” để mơ tưởng cái gì? Hôm nay tôi sẽ nhắc lại vài chuyện có liên quan.
***
Nhà thơ Nguyễn Chí Hiếu, nguyên TBT Báo Văn nghệ TpHCM, từng nhắn tin cho tôi:
“Đông La vào FB cậu Thiều đọc bài " Cho cuộc gặp gỡ văn chương năm 2025 tại Mỹ" đi. Mình thấy xu hướng của cậu Thiều ngày càng lệch lạc. Chẳng lẽ nền văn chương Viêt Nam không "lương tri", không "can đảm" sao & Y muốn mời mấy tên "nhà văn chống cộng" chuồn qua Mỹ từ 1975 tham dự để làm gì? Đông La nên viết bài vạch trần bộ mặt của tên Thiều này để anh chị em hội Nhà văn biết. Mình tiếc mình đã già, không còn làm gì được. Buồn quá !”
Hướng về Mỹ và Phương Tây là con đường mà Đảng viên, Bí thư Đảng Đoàn Hội Nhà Văn VN Nguyễn Quang Thiều hướng tới. Đó cũng chính là con đường mà Nguyên Ngọc đã vạch ra.
Nguyên Ngọc là người đã phất cờ "lộn ngược văn chương" nhằm “rửa mặt” cho Pháp và Mỹ từng gây ra và duy trì chiến tranh tại VN. Dương Thu Hương, Nguyễn Huy Thiệp, Bảo Ninh, v.v… đã đi theo con đường này và đã được “ăn tiền”. Nguyên Ngọc không ngờ rằng người kế tục nhiệt thành và hiệu quả nhất con đường của mình lại chính là Nguyễn Quang Thiều, trong đó có chuyện vọng ngoại, phản lại lịch sử và nền văn học cách mạng.
***
Nhớ lại lần tôi dự Hội nghị Lý luận Phê bình của Hội Nhà Văn VN ở Tam Đảo, ngày 7 -7-2016, tôi gặp Nhà văn Nguyễn Bảo, đại tá, nguyên là Tổng biên tập Tạp chí Văn nghệ Quân đội. Anh nói rất thích đọc tôi viết và khoe anh có viết một bài liên quan đến hai ông Nguyên Ngọc và Nguyễn Chí Trung. Anh kể hồi chiến tranh Nguyễn Chí Trung và Nguyên Ngọc ở cùng Ban văn học Cục chính trị Quân khu V. Một lần anh Nguyễn Bảo và Nguyên Ngọc vào viện 108 thăm Nhà Văn, nguyên là Trợ lý TBT Lê Khả Phiêu, Tướng Nguyễn Chí Trung nằm viện, Nguyên Ngọc nói: “Này những điều bọn mình nói (Chủ nghĩa Mác Lê Nin) với các cậu trước đây hãy quên đi nhé!”. Nguyễn Chí Trung giật áo anh Nguyễn Bảo: “Những điều bọn anh nói trước đây cơ bản đúng cả đấy”.
Hai người khác nhau từ đấy. Nguyên Ngọc phản trắc, trở cờ, còn Nguyễn Chí Trung có lần nói: “Có người bảo chậm nhất là 10 năm nữa, Chủ nghĩa xã hội sẽ không còn ở Việt Nam. Sợ tôi không sống được đến 10 năm nữa, nhưng nếu tôi chết mà lời nói kia là sự thật, xin các người cứ đái vào mộ tôi”.
***
Hồi 1979, khi Nguyên Ngọc được giao làm Bí thư Đảng Đoàn Hội Nhà Văn VN từng có tham vọng phất cờ đổi mới văn chương, từng tuyên ngôn “Cái cốt lõi của văn nghệ là tính nhân đạo”, nhưng thực tế lại ca ngợi văn chương của Nguyễn Huy Thiệp có nhiều chi tiết bất hảo, bất nhân, trái luân thường đạo lý, xuyên tạc sự thật, phản lịch sử dân tộc. Nguyên Ngọc cũng từng đấu tranh để cuốn “Nỗi buồn chiến tranh” của Bảo Ninh được giải thưởng, một cuốn sách xuyên tạc sự thật về đội quân cách mạng và cuộc kháng chiến. Nguyên Ngọc cũng ca ngợi Dương Thu Hương, con mụ ba xạo kể trong ngày giải phóng 30-4-1975 ngồi trên vỉa hè Sài Gòn khóc như cha chết vì thấy phe chiến thắng của mình là đội quân man rợ. Với cuốn “Bên thắng cuộc” của thằng Huy Đức San “hô”, cả hai phía “bên thắng” và “bên thua” đều thấy Huy Đức xuyên tạc sự thật thì Nguyên Ngọc lại cho là “rất trung thực”. Cô Nhã Thuyên đã làm một cái luận văn thạc sĩ ca ngợi thơ của nhóm “Mở miệng” chuyên làm thơ mất dạy, bố láo, kích động lật đổ thể chế. Khi cái luận văn đã bị thu hồi, Nguyên Ngọc lại cho sự phê phán và thu hồi là “vụ đả kích luận văn Đỗ Thị Thoan (Nhã Thuyên) đã đưa chúng ta «về thời kỳ đồ đá, nhất là trong lĩnh vực tư tưởng văn hóa»”.
***
Thời Nguyên Ngọc nắm quyền, Thiều không lọt được vào “mắt xanh” Nguyên Ngọc như Nguyễn Huy Thiệp và Bảo Ninh, nhưng rồi Nguyên Ngọc không thể ngờ rằng người tiếp bước mình lại chính là Thiều, và còn cao tay hơn, khi Nguyên Ngọc bị thất sủng, thành kẻ bên lề, bất mãn, quấy phá thì Thiều lại trở thành Chủ tịch Hội Nhà Văn VN, tiếp bước Nguyên Ngọc một cách bài bản, đàng hoàng. Và với tài véo von, Thiều còn biến những chuyện sai trái độc hại trở thành “nên thơ”. Như ông Lê Cao Tâm tố cáo Thu Uyên trên truyền hình “Lợi dụng nhân đạo móc túi bá tánh” thì Thiều nói ý là cần phải giúp Thu Uyên “cứu lấy lòng nhân ái”; hai tài năng độc hại, nhân cách hôi thối là Nguyễn Huy Thiệp và Bảo Ninh thì Thiều cho Thiệp là “Nhà văn tìm đạo cho dân”, cho “Nỗi buồn chiến tranh” là “chạm vào mẫu số chung nhân loại”; v.v…
***
Đời luôn có những kẻ xu nịnh bất chấp đúng sai tốt xấu. Thiều là Chủ tịch Hội Nhà Văn VN tất những kẻ như thế phải nịnh. Một bạn đọc vào thảo luận bài tôi viết cho biết thằng Phạm Lưu Vũ đã ca ngợi “Lò mổ” của Nguyễn Quang Thiều. Một thằng ngu xuẩn, lưu manh tất phải vậy, bởi nó từng tuỳ tiện tâng bốc thơ Thiều thế này: “Bài thơ tả bầy chó của Thiều hay đến kinh người. Mỗi lần sủa là một lần lóe chớp, không lần nào giống với lần nào. Sủa lần đầu là kiếp súc sinh, sủa lần sau là kiếp con người, sủa lần tiếp theo là hiền nhân quân tử, sủa tiếp nữa là triết gia, thi sĩ… cứ thế sủa cho tới bậc… thánh nhân”. Viết vậy, Phạm Lưu Vũ đúng là mất dạy hết nấc, ngu xuẩn hết nấc, trái Đạo hết nấc, bởi theo Đạo Phật, chúng sinh phải tu tập tỷ tỷ kiếp, loại hết nghiệp tham, sân, si, mới có thể đạt được quả vị thánh, chứ không phải chỉ sủa như chó tranh ăn điên cuồng là sẽ thành thánh! Đáp lại sự tâng bốc của Phạm Lưu Vũ, theo Nhà Văn Trúc Phương cho biết, Nguyễn Quang Thiều đã cướp quyền duyệt bài của TBT Báo Văn nghệ, đã cho in sớm truyện “Ba viên xá lợi” cực kỳ phản động của Phạm Lưu Vũ.
Tôi không nhớ ở đâu, Thiều từng tự cho mắt mình như “mắt trâu”, cô em thân thiết của Thiều là Dạ Thảo Phương thì tả mắt “ông anh” như “hai cái chén tống”, vậy mà cô Lương Lan Hương lại cho tôi biết thằng Nguyên Hùng ca ngợi Thiều như “người mẫu” (xem ảnh).
Thật hết sức kinh tởm bọn xu nịnh này.
26-2-2025
ĐÔNG LA / Nguyễn Văn Hùng— với Paul Nguyễn Hoàng Đức và Phạm Lưu Vũ.