春日醉起言志 (Lý Bạch) (1)
Nhà thơ Đỗ hoàng có biệt tài dịch Đường thi. Ông đã đưa các thiên tài thơ thành thêm thiên tài nữa như:: Lý Bạch, Đỗ Phủ, Bạch Cư Dị, Thôi Hiệu…
Xin giới thiệu một bài dịch của ông
“Ngày xuân tỉnh dậy nói chí mình”
春日醉起言志
處世若大夢，
胡為勞其生？
所以終日醉，
頹然臥前楹。
覺來眄庭前，acs thiên tài
一鳥花間鳴。
借問此何時？
春風語流鶯。
感之欲歎息，
對酒還自傾，
浩歌待明月，
曲盡已忘情。
Xuân nhật tuý khởi ngôn chí
Xử thế nhược đại mộng,
Hồ vi lao kỳ sinh!
Sở dĩ chung nhật tuý,
Đồi nhiên ngoạ tiền doanh.
Giác lai miện đình tiền,
Nhất điểu hoa gian minh.
Tá vấn thử hà thời,
Xuân phong ngữ lưu oanh.
Cảm chi dục thán tức,
Đối tửu hoàn tự khuynh.
Hạo ca đãi minh nguyệt,
Khúc tận dĩ vong tình.
Đỗ Hoàng dịch nghĩa:
Ở cõi đời như trong một giấc mộng lớn
Tại làm sao mà lại phải làm mệt nhọc cho cuộc sống
Bởi vậy suốt ngày cứ say sưa
Nằm uể oải nhoài trước hiên
Lúc tỉnh dậy nhìn ra trước sân
Một con chim đang hót trong đám hoa
Xin hỏi hôm nay là ngày nào
Mà chim oanh trò chuyện trong gió xuân
Cảm xúc trước cảnh ấy, muốn thở than
Hướng về đó, thôi thì lại tự rót rượu
Hát vang chờ đợi trăng sáng
Hát xong thì đã quên hết tình
Lý Bạch tả cái tư tưởng chán đời, muốn trốn việc đời bằng rượu. Ý nói ở đời chẳng qua như giấc mộng lớn, làm gì mà phải vất vả thân mình, bởi mình hiều cái lẽ ấy, cho nên cả ngày say sưa không tỉnh. Trong khi say quá, lăn ra ngủ trước cột nhà, quên cả ngày tháng. Đến lúc thình lình tỉnh dậy, ngó ra trước sân thì một con chim đương véo von kêu ở trong hoa. Vì đã không nhớ ngày tháng, nên phải hỏi ngày nay là ngày gì. Thì ra, bấy giờ đã đương mùa xuân, gió xuâns mộng lớn
đã giục con oanh tập hót. Cảm vì thấy ngày tháng mau chóng, những muốn than thở ngậm ngùi. Và đối trước cái cảnh hoa nở, chim kêu, lại nghiêng bình rượu tự chuốc cho mình. Rồi cứ hát xướng nghêu ngao đề chờ trăng lên. Nhưng, hát vừa hết bài thì đã quên cả tình ý ở trong câu hát.
Đõ Hoàng dịch thơ:
NGÀY XUÂN TỈNH DẬY NÓI CHÍ MÌNH.
Đời như giâc mộng lớn.
Làm chi nhọc tám thân
Nên suốt ngày say khướt
Bên cột nhà nằm khênh.
Tỉnh dây nhìn ra cửa
Chim chi hot trên cành?
Ướm hỏi ngày gì thế?
Oanh líu lo gió xuân
Rồi ngậm ngùi than thở
Lại nghiêng bầu một mình!
Hát tràn chờ trăng sáng
Lời dứt đã quên tình!
(1) Rút trong tập “Túy thì ca” thơ dịch – NXB Văn hóa - Dân tôc năm 2 000
Cuộc sống muôn màu
